Rood en groen

Ik moet jullie iets bekennen. Het lijkt misschien iets kleins, maar het is iets waar ik al jaren mee rondloop en dat mij regelmatig in verwarring brengt. Ik ben kleurenblind en ik wist het zelf niet eens.

Zo, dat is eruit.

Jullie denken misschien: ‘nou en?’ Maar de tuinder waar ik ’s morgens, nog voor schooltijd, tomaten ging plukken kijkt nu vast oplettend en kritisch op: “Dus toch!” denkt hij.

Tomaten plukken is niet heel moeilijk, zeker niet als je even geoefend hebt en je die rijpe, dieprode tomaten moet plukken. Het was wel zwaar om iedere dag ’s morgens zo vroeg op te staan en dan met zo’n zware mand met tomaten te lopen sjouwen. Maar tomaten plukken wordt een kunst als je ze moet plukken als ze net rijp beginnen te worden. Er komt dan al een vleugje oranjerood door het groen van de vrucht heen. Ik herinner me een ochtend dat die tuinder geïrriteerd naar ons tomatenplukkers in de kas toeliep en riep: “Wie plukt al die groene tomaten?” Wij wisten het niet.

Er ontstond een hele discussie over, want met die groene tomaten hoefde hij op de veiling niet aan te komen, dan werd de hele partij afgekeurd. Ik was een hardwerkende serieuze jongen en ik wist ook niet hoe het kwam, stiekem gaf ik de anderen de schuld die zo slordig waren. Wel lette ik nog beter op om het onderscheid tussen groen, oranje en beginnend rood beter onder de knie te krijgen. Als de zon opkwam werd het gemakkelijker, want als het zonlicht door de tomaat heen schijnt wordt het beginnend rood beter zichtbaar. Maar het bleef voor mij eerlijk gezegd altijd een gok en ik dacht dat iedereen daar moeite mee had, want van kleurenblind had ik nog nooit gehoord.

Pas later tijdens een medische keuring viel de term kleurenblind. Ik moest naar een plaat kijken met van die gekleurde stippeltjes: ‘wat zie je’? Ik zag gekleurde stippeltjes. Maar dat was blijkbaar niet het gewenste antwoord, het was de bedoeling dat ik een getal zag, of een letter, of nog iets anders – dat zag ik niet. De diagnose werd gesteld: ‘je bent kleurenblind voor rood en groen!‘

Vanaf dat moment begon kleurenblind een rol te spelen in mijn leven en praat ik niet graag over kleur, omdat ik mij daar onzeker over voel: Ik zie wel kleur, maar ik zie het anders dan jij en dat is niet goed uit te leggen.

Er zijn allerlei anekdotes in mijn leven die te maken hebben met het niet goed zien van bepaalde kleuren die anderen wel zien, maar die bewaar ik voor een andere keer.